Co to jest bielizna termoaktywna i jak jej używać?

Co to jest bielizna termoaktywna i jak jej używać?

Bielizna termoaktywna - co to właściwie znaczy? Jak powinno się jej używać? Czym jest softshell a czym membrana i jak to wszystko w ogóle działa?

Coraz częściej gdy mamy do czynienia z ubraniami słyszymy termin bielizna termoaktywna. Mamy też bluzy termoaktywne, skarpety termoaktywne, no ale przede wszystkim wszędzie słyszymy wyrażenie bielizna termoaktywna. Ale co to tak naprawdę znaczy? No i komu to w ogóle potrzebne? Z odpowiedzią na to pytanie jest u nas gorzej.

Różni producenci przekonują nas, że ich odzież świetnie sprawdzi się podczas wszelkich możliwych form aktywności od wspinaczki na Mount Everest poprzez spływy kajakowe, aż po leżenie przed telewizorem podczas transmisji skoków narciarskich. Często słyszymy, że bielizna termoaktywna "świetnie odprowadza ciepło na zewnątrz" albo, że "jest super na zimę zamiast kalesonów bo dobrze utrzymuje ciepło". I choć dwie przytoczone tu opinie są tak naprawdę sprzeczne to nikt nawet nie mrugnie wypowiadając je jedna po drugiej.

Dlatego też, aby rozwiać wasze wątpliwości dotyczące bielizny termoaktywnej i wszystkiego co się z nią wiąże postanowiliśmy przekopać się przez ten temat i wyjaśnić w przyjazny sposób na czym rzecz polega. A zacząć trzeba od spraw podstawowych.

Termoregulacja

Było o tym w szkole ale nie zaszkodzi powtórzyć. Termoregulacja to zdolność do utrzymania temperatury ciała w zakresie optymalnym dla organizmu. Chodzi o to, że człowiek świadomie i nieświadomie, stara się utrzymać stałą temperaturę ciała. Tą temperaturą jest mniej więcej 36,6 stopni Celsjusza.

Mówiąc językiem naukowym termoregulację podzielić można na fizjologiczną i behawioralną. Termoregulacja behawioralna, to ta związana z naszym zachowaniem. Będą to wszystkie świadomie podejmowane przez nas czynności mające na celu utrzymanie właściwej temperatury ciała. Będą to więc działania takie jak nakładanie odpowiednich ubrań, ściąganie ich, wygrzewanie się przy piecu, kąpiele w upalne dni, i tak dalej...

Pod pojęciem "termoregulacja fizjologiczna" kryją się wszystkie działania naszego organizmu, niezależne od naszej woli, mające na celu wyprodukowanie ciepła lub oddanie go do otoczenia. Będą to więc dreszcze mające wyprodukować ciepło kiedy temperatura naszego ciała spada. Będzie to także zwężanie się naczyń krwionośnych skóry mające na celu zachowanie ciepła. Ale będą to także odruchy mające na celu oddanie ciepła do otoczenia czyli przede wszystkim pocenie się.

Pocenie się

Ma ono na celu odprowadzenie nadmiaru ciepła z organizmu. Nie wchodząc w szczegóły procesu fizycznego, który za tym stoi powiedzmy tylko, że parowanie płynu z powierzchni naszej skóry zawsze obniży jej temperaturę. Poza oczywistymi korzyściami pocenie się niesie ze sobą także pewnie dyskomfort związany z wilgocią (zwłaszcza jeżeli mamy na sobie kilka warstw odzieży) oraz z przykrym zapachem (zależy on od specyficznych bakterii rozkładających pot, żyjących na skórze każdego człowieka; można pośrednio wpływać na niego poprzez zmianę diety).

I właśnie w ten sposób termoregulacji ingerować ma bielizna termoaktywna. Ale o tym za chwilę.

Podstawowe pojęcia

Gdy mówimy o bieliźnie termoaktywnej, zwłaszcza gdy chodzi o odzież sportową, pojawia się mnóstwo terminów, które nie zawsze są dla wszystkich zrozumiałe. Często jest też tak, że producenci i dystrybutorzy używają rozmaitych pojęć biorąc pod uwagę jedynie to, że fajnie brzmią, nie dbając absolutnie o ich znaczenie (tak jak to ma miejsce w przypadku słowa "taktyczny").

Postanowiliśmy więc wprowadzić pewien porządek w panujący chaos i zwyczajnie podać Wam kilka przydatnych definicji:

  • bielizna termoaktywna - To odzież produkowana ze specjalnie projektowanych materiałów syntetycznych, które posiadają zdolność sprawnego odprowadzania potu i pary wodnej ze skóry na zewnątrz pozostawiając samą skórę suchą, nawet przy intensywnym wysiłku fizycznym. Zastanówmy się nad tym przez chwilę. Po pierwsze, jeżeli bielizna termoaktywna ma odprowadzać pot i wilgoć z powierzchni skóry to musi do niej ściśle przylegać (musi być trochę obcisła). Po drugie, nieważne jak bardzo obcisła bielizna termoaktywna będzie to i tak znajdą się takie rejony ciała, do których nie będzie ona przylegać z uwagi na ludzką anatomię (odcinek krzyżowo-lędzwiowy kregosłupa, pachy, przestrzeń pod kolanami, itd...).  Po trzecie, to co stanie się z potem i wilgocią po odprowadzeniu ich ze skóry zależy od tego co nosimy na sobie jako drugą i kolejna warstwę odzieży (czyli nie będzie dobrego odprowadzania jeżeli założymy bieliznę termoaktywną a na to lateksowy płaszczyk).
bielizna termoaktywna
Bielizna termoaktywna

 

  • softshell - To tkaniny stosowane do szycia głównie odzieży turystycznej i wspinaczkowej. Źródłem nazwy jest opozycja do tzw. "hardshella", czyli idei ubioru składającego się z kilku warstw, np.: bielizny termoaktywnej, warstwy ocieplającej (np. polaru) i kurtki zewnętrznej z membraną. Ta ostatnia warstwa jest wykonana z materiału wytrzymałego mechanicznie, stąd "hard". Przy takim podejściu, warstwa zewnętrzna jest wodoodporna, wiatroodporna i oddychająca. Z reguły jednak oddychalność nie jest zadowalająca w sytuacjach dużego wysiłku. Soft shell jest wiatroodporny, ale nie wodoodporny (choć ostatnio coraz częściej spotykamy softshelle impregnowane o pewnym stopniu wodoodporności).
  • membrana - To według najszerszego znaczenia cienka elastyczna przegroda między dwoma ośrodkami. Gdy mówimy o odzieży z membraną chodzi o warstwę materiału o szczególnych właściwościach umieszczoną pomiędzy warstwami, z których wykonano konkretną kurtkę, buty, itd. Membrany, w zależności od ich parametrów technicznych posiadają różne właściwości. Najczęściej chodzi o to aby były wodoodporne (na deszcz), aby były oddychające (czyli, aby powietrze mogło przenikać do wewnątrz oraz aby para wodna i pot mogły przez nią przenikać ze środka na zewnątrz). Oba te czynniki powinny ponadto zachodzić jednocześnie. Odzież z membraną nie "grzeje" ale zapobiega utracie zbyt dużych ilości ciepła. Dlatego też tak chętnie stosuje się ją podczas wszelkich form aktywności związanych z dużym wysiłkiem fizycznym i ryzykiem wystawienia na działanie nieprzyjaznych czynników atmosferycznych (turystyka górka, spływy kajakowe, itd.).
  • Gore-Tex - Najczęściej uważa się, że gore-tex to to samo co membrana. To błąd. Gore-tex jest membraną ale nie każda membrana jest z gore-texu. Zupełnie jak z kwadratami i prostokątami. Gore-tex to znak towarowy konkretnej firmy (W.L. Gore & Associates), produkującej tkaniny z membraną opartą na teflonie. Nie jest to jedyna membrana stosowana w produkcji tkanin, ale niewątpliwie jej nazwa jest najpopularniejsza ze wszystkich. Poza tym jej oddychalnośc i wodoodporność są najwyższe ze wszystkich dostępnych na rynku membran choć sama firma stroni od ich podawania.
  • Oddychalność - Jeden z parametrów odzieży określający zdolność materiału do przepuszczania może nie tyle samego potu, co pary wydzielanej przez nasze ciało, a wynik podaje się w gramach/m2/24 h. Co znaczy że kurtka o oddychalności 3000 g/m2/24h potrafi odprowadzić 3000 gram pary wodnej przez każdy metr kwadratowy tkaniny w ciągu każdej doby. Im wyższy ten parametr tym lepiej.
  • Wodoodporność - Zwana także wodoszczelnością, określa jaki nacisk wody jest w stanie wytrzymać dany materiał bez przemakania. Wodoodporność podaje się w milimetrach, na przykład 5 000 mm. Znaczy to, że dana tkanina powinna wytrzymać bez przemakania nacisk słupa wody wo wysokości 5 metrów (5 000 mm).

Warto tutaj dodać, że precyzyjne określenie oddychalności i wodoszczelności jest raczej niemożliwe a uzyskany wynik zależy od zastosowanego testu. Poza tym, sami producenci tkanin deklarują, że wraz z czasem użytkowania, wystawieniem na działanie czynników atmosferycznych, no i przede wszystkim z każdym kolejnym praniem wartość obu parametrów spada. Proces ten można spowolnić poprzez odpowiednie obchodzenie się z tkaninami, przede wszystkim poprzez impregnację.

Poza tym, zachodzić mogą chwilowe zmiany wartości obu parametrów w zależności od czynników atmosferycznych. Na przykład w czasie deszczu, gdy po naszej kurtce z super membraną spływają strug wody, jej oddychalność spada do zera. Podobnie gdy w czasie spływu kajakowego zanurzymy nasze buty z membraną w wodzie nie ma co zbytnio na ową oddychalność liczyć.

Warstwy odzieży

W szeroko pojętej aktywności outdoorowej od lat, wzorem rozwiązań zaczerpniętych z odzieży wojskowej, stosuje się zasadę ubioru warstwowego. Znaczy to, że zamiast stosować jedną uniwersalną warstwę odzieży (kurtkę lub bluzę), która spełniałaby wszystkie stawiane przed nią zadania stosuje się kilka warstw, z której każda spełnia ściśle określone funkcje. Dzięki temu nie trzeba projektować innego typu odzieży uniwersalnej na każdą porę roku, czy do każdego typu terenu. Zamiast tego dobieramy po prostu odpowiednie do danych okoliczności warstwy z zestawu ubioru warstwowego. Łącząc te warstwy ze sobą, uzyskujemy funkcjonalną odzież, którą łatwo można dopasować do konkretnych warunków pogodowych i poziomu naszej aktywności.

bielizna termoaktywna
Bluza termoaktywna
Najprostszy podział warstw wygląda następująco:
  • warstwa podstawowa lub bielizna termoaktywna, mająca za zadanie szybko i efektywnie odprowadzić wilgoć i pot z powierzchni skóry na zewnątrz;
  • warstwa średnia, zapewniająca izolację termiczną;
  • warstwa zewnętrzna, hardshell, chroniąca przed wodą i wiatrem.

Bielizna termoaktywna

Pisaliśmy już, że bielizna termoaktywna posiada zdolność sprawnego odprowadzania potu i pary wodnej ze skóry na zewnątrz pozostawiając samą skórę suchą, nawet przy intensywnym wysiłku fizycznym. Jak to działa? To całkiem proste. Tym co napędza parowanie wilgoci z jej powierzchni jest różnica temperatury pomiędzy ciałem ludzkim a otoczeniem. Stąd też wywodzi się jej nazwa "bielizna termoaktywna". Poza tym struktura większości tkanin użytych do produkcji bielizny termoaktywnej sprawia, że jej warstwa zewnętrzna ma większą powierzchnię niż wewnętrzna.

Bielizna termoaktywna występuje w trzech podstawowych wariantach jeśli chodzi o grubość. Jest to bielizna cienka, średnia i gruba. Grubość dobieramy w zależności od temperatury w jakiej odbywać się będzie nasza aktywność. Im grubsza będzie bielizna tym będzie nam cieplej ale i tym wolniej będzie ona odprowadzać wilgoć. Warto tu dodać, że w warunkach zimowych, gdy temperatura spada poniżej -20 stopni Celsjusza nadmiar ciepła nie jest naszym głównym zmartwieniem.

Warto także wiedzieć, że bielizna termoaktywna produkowana jest z bardzo różnych materiałów nie tylko syntetycznych ale i wełny naturalnej. Niektóre rodzaje tkanin stosowane przy produkcji bielizny termoaktywnej wywołują u części osób uczulenia.  Zdarza się to niezwykle rzadko, i przeważnie gdy mamy do czynienia z bielizną, przy produkcji której użyto związków srebra. Dodanie tego typu substancji nadaje bieliźnie termoaktywnej właściwości antybakteryjne, co hamuje także powstawanie przykrych zapachów.

Ze względu na "włochatą" strukturę, niektórzy ludzie mają przy jej noszeniu problemy z obtarciami wrażliwych części ciała. Ryzyko obtarć i uczuleń obniża prawidłowy sposób uszycia tej bielizny, tak aby unikać szwów i zgrubień w miejscach szczególnie wrażliwych (krocze, pachy, pięty). Najdroższe rodzaje tego typu bielizny są produkowane w technologii bezszwowej.

Warstwa średnia

Zadaniem tej warstwy jest zapewnienie izolacji termicznej i jednocześnie odprowadzenie wilgoci z powierzchni bielizny termoaktywnej dalej. Grubość tej warstwy dobieramy w zależności od warunków pogodowych. Nie musi ona ściśle przylegać do ciała, gdyż powietrze zgromadzone między warstwami działać będzie jak izolacja. Najczęściej używanymi w tej warstwie materiałami są puch, polar lub wełna.

Warstwa zewnętrzna

Podstawowym zadaniem tej warstwy jest ochrona przed wodą, wiatrem i w pewnym zakresie przed uszkodzeniami mechanicznymi.  Jest to najczęściej kurtka z membraną. Stąd nazwa hardshell stosowana często dla określenia tej warstwy. Poza tym jako warstwę zewnętrzną często stosuje się także softshelle.

Nie są one tak odporne na uszkodzenia mechaniczne ani wodoodporne jak kurtki z membraną, ale za to zapewniają większą swobodę ruchów. Wybór odpowiedniej warstwy zewnętrznej powinien być podyktowany naszymi potrzebami. Na spływy kajakowe lepsza będzie kurtka z membraną a do użytku codziennego wygodny softshell.

Warto także pamiętać...

Warto także pamiętać, że różne warstwy odzieży możemy nosić niezależnie od siebie a nie zawsze jako komplet. Bielizna termoaktywna w połączeniu z krótkimi spodenkami i lekką koszulką mogą być świetnym rozwiązaniem na bieganie w chłodny poranek.

Dziękujemy, że zainteresował Cię nasz artykuł. Mamy dla Ciebie prezent. :)
Wpisz w koszyku kod BRUBECK2020 i otrzymaj dodatkowe 10% rabatu na wszystkie produkty marki Brubeck. 

 

Zobacz produkty w naszym sklepie: bielizna damska, bielizna męska

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium